Việc mua nhà hình thành trong tương lai rất dễ có các phát sinh liên quan đến sổ hồng nếu chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính. Ảnh: TTXVN

Mua nhà đã lâu và cũng đã dọn về ở được nhiều tháng, thậm chí ở cả năm, nhưng hàng ngàn cư dân ở các chung cư tại TP.HCM vẫn trong tình trạng mòn mỏi chờ được cấp sổ hồng.

Đại diện Sở Tài nguyên và môi trường TP.HCM cho biết tính đến cuối tháng 7, có 115 dự án với 58.782 trường hợp đã được cấp sổ hồng cho người mua căn hộ. Hiện còn hơn 18.800 hồ sơ đang chờ nộp thuế để sở ký cấp sổ hồng và 1.885 trường hợp chưa nộp hồ sơ.

Sở dĩ các nhà chung cư chưa cấp được sổ hồng là do chủ đầu tư đem cầm cố sổ hồng để vay mượn ngân hàng. Hoặc do chủ đầu tư các chung cư chưa hoàn thiện các thiết kế về phòng cháy chữa cháy, chung cư xây sai bản vẽ thiết kế, không đúng theo quy hoạch chung, chủ đầu tư chưa hoàn thành các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, chủ đầu tư chây ì làm thủ tục cấp sổ hồng,... khiến việc cấp sổ hồng cho người dân bị chậm trễ.

Theo các chuyên gia bất động sản, khách mua nhà chung cư không được cấp sổ hồng hoặc chậm cấp sổ hồng là do người dân đã chọn loại hình mua bán nhà hình thành trong tương lai, góp vốn… Nghĩa là dự án chưa thực hiện nhà đầu tư đã huy động vốn từ người dân bằng việc rao bán nhà chung cư trả góp theo tiến độ. Một số chủ đầu tư do nguồn vốn hạn hẹp đã thế chấp dự án ở thời điểm trước khi bán hàng, thậm chí có chủ đầu tư liều lĩnh đến mức khi cư dân về ở rồi vẫn đem căn hộ đi thế chấp.

Đối với người mua nhà vì mong muốn sở hữu nhà ở nên không để ý đến yếu tố pháp lý, đến khi về ở một thời gian dài mà chưa có sổ hồng mới tá hỏa hỏi tới hỏi lui. Khi đó, chủ đầu tư liên tục hợp thức hóa việc chậm giao sổ hồng với hàng loạt lý do khác nhau.

Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp bất động sản TP.HCM (HoREA), cho biết tình trạng chậm cấp sổ hồng cho người dân ở nhà chung cư có lý do chủ đầu tư cầm cố dự án ở ngân hàng làm chậm giao sổ hồng cho người dân chỉ xuất hiện ở những dự án xây dựng theo Luật nhà ở năm 2013. Ngoài việc chậm giao sổ hồng cho khách hàng, hiện nay nhiều dự án còn có những khuyết điểm như xây dựng sai phép, xây dựng không phép, chuyển đổi công năng… Đây chính là những lý do cốt yếu mà hàng loạt dự án nhà ở chưa mang sổ hồng đến tận tay khách hàng.

Theo quan điểm của HoREA, nếu lỗi không phải do khách hàng thì cơ quan quản lý nhà nước liên quan phải cấp sổ hồng cho cư dân sống ở dự án đó. Phần còn lại, chủ đầu tư và khách hàng tự tính với nhau. Cần thiết có thể khởi kiện ra tòa vì chủ đầu tư hoàn toàn làm trái pháp luật, không thể cùng một dự án mà vừa đem đi thế chấp, vừa đem đi bán cho người khác.

Mặt khác, theo ông Lê Hoàng Châu, nhiều ngân hàng thương mại cho rằng khó có thể giải quyết tình trạng chậm cấp sổ hồng vì nếu cấp sổ hồng cho khách hàng thì ngân hàng không còn tài sản đảm bảo cho khoản vay. Tuy nhiên, quan điểm này của ngân hàng hoàn toàn sai. Bởi ngân hàng khi cho vay phải tự kiểm tra dự án và giám sát tài sản hình thành trong tương lai chứ không thể thiếu trách nhiệm và đang cố tình đẩy cái khó cho người dân. Sắp tới, để đảm bảo quyền lợi cho người dân, các đơn vị, hiệp hội cũng đã và đang kiến nghị các sở ngành, ngân hàng cùng nhau tháo gỡ khó khăn cho các cư dân chậm có sổ hồng.

Theo đại diện Sở Tài Nguyên và môi trường TP.HCM, việc thế chấp dự án để huy động vốn cho hoạt động đầu tư là hoàn toàn bình thường nhưng quan trọng là khi nào giải chấp để có thể cấp giấy chứng nhận sở hữu cho người dân. Hiện nay, đơn vị cũng đã công khai những dự án thế chấp để người dân có quyết định trước khi mua căn hộ chung cư hình thành trong tương lai.

Trước thông tin thành phố vẫn còn hàng ngàn hộ dân chưa được cấp sổ hồng (giấy chứng nhận) dù đã trả tiền đầy đủ cho chủ đầu tư, ông Trần Vĩnh Tuyến, phó chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết UBND TP.HCM cũng đã có hướng dẫn, khẳng định nếu chủ đầu tư vì khó khăn về tài chính mà thực hiện huy động vốn không đúng ảnh hưởng đến quyền sở hữu căn hộ người dân là vi phạm pháp luật. Khi đó, cần thiết để cơ quan điều tra vào cuộc bảo vệ quyền lợi người mua nhà. Hiện nay, việc cấp giấy chứng nhận cho một căn hộ, một dự án phụ thuộc vào nhiều nơi, từ chủ đầu tư đến các ngành liên quan, đôi khi còn có nguyên nhân từ phía người dân, chứ không riêng của cơ quan cấp giấy chứng nhận. Thành phố sẽ tập trung giải quyết những nhu cầu chính đáng cho người dân, trường hợp nào đủ điều kiện cấp giấy thì cấp ngay cho hộ đó, còn những sai phạm của chủ đầu tư để xử sau.

"Ngoài việc giải quyết những trường hợp gây hậu quả trong quá khứ, thành phố cũng rà soát lại để không xảy ra những trường hợp sai phạm tương tự mà hiện nay đang phải giải quyết. Những dự án bị chậm cấp sổ hồng cũng có nhiều loại, nhiều nguyên nhân. Thành phố cũng đang phân nhóm để xử lý từng trường hợp và giải quyết dứt điểm cho dân" - ông Tuyến cho biết thêm.