Đó là chia sẻ của ông Dương Anh Đức - phó chủ tịch UBND TP.HCM - tại Hội nghị triển khai công tác bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế năm 2024, ngày 17-1.

Đề nghị tăng chế tài xử phạt bảo hiểm xã hội

Theo ông Dương Anh Đức, năm 2023, tình hình quan hệ lao động, việc làm và tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố gặp khó khăn do ảnh hưởng của kinh tế thế giới.

Nhiều doanh nghiệp phải giảm lao động do đứt gãy chuỗi sản xuất, suy giảm đơn hàng. Tuy nhiên, TP.HCM vẫn có khoảng 2,7 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội và 8,7 triệu người tham gia bảo hiểm y tế (độ bao phủ trên 92% dân số).

Năm 2024, thành phố sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng chi trả đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người dân, đồng thời xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức vi phạm.

Lãnh đạo TP.HCM đề nghị tăng chế tài xử phạt bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế do xử phạt hành chính chưa mạnh, không có tổ chức chuyên cưỡng chế thi hành các kết luận thanh tra, kiểm tra.

"Thời gian qua, thành phố thực hiện đầy đủ các biện pháp thu hồi tiền chậm đóng bảo hiểm nhưng các đơn vị vẫn không thực hiện. Năm 2023, các cấp TP.HCM ban hành 239 quyết định xử phạt hành chính với tổng số hơn 13 tỉ đồng, nhưng chỉ có hơn 2,2 tỉ đồng được nộp.

Khó khăn hơn, đó là thực hiện cưỡng chế hơn 4,4 tỉ đồng nhưng chỉ nộp phạt có 50 triệu, đạt khoảng 1%", ông Đức nói.

Nguyên nhân là nhiều đơn vị cung cấp các số tài khoản xử phạt nhưng tài khoản không có tiền. Nếu bị yêu cầu cưỡng chế, các đơn vị vi phạm không hợp tác mặc dù còn tiền trong các tài khoản khác.

Ông Đức còn đề nghị bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính với người quản lý, điều hành, đại diện theo pháp luật của đơn vị vi phạm để kiến nghị khởi tố. Thực tế, có đơn vị nợ hàng chục tỉ đồng tiền bảo hiểm xã hội, song chưa truy tố được. 

Chính phủ có ý kiến với Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành văn bản hướng dẫn giải quyết trường hợp lao động mượn hồ sơ của người khác để tham gia bảo hiểm xã hội.

Doanh nghiệp "lách luật", tránh đóng bảo hiểm xã hội

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu, bổ sung quy định quản lý việc ký hợp đồng.

"Bởi một số doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật để không tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động. 

Các hình thức như ký hợp đồng lao động khoán, cộng tác viên thử việc, ngắt quãng hoặc học việc, chuyển đổi thử việc từ nơi này sang nơi khác ở cùng một doanh nghiệp. Điều này ảnh hưởng đến quyền lợi xứng đáng, hợp pháp của người lao động.

Đề nghị xem xét bổ sung những quy định cụ thể hơn để người lao động có thể tự bảo vệ, đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình nếu có tranh chấp xảy ra", ông Dương Anh Đức bày tỏ.

TP.HCM có hơn 2 triệu người lao động tự do, chiếm khoảng 46% tổng số lao động. Do đó, ông Đức cho rằng cần có chính sách thu hút người lao động tham gia bảo hiểm tự nguyện.

Ông Đức cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an có phương án chia sẻ dữ liệu dân cư, dữ liệu cư trú đã được đồng bộ cho cơ quan bảo hiểm xã hội để khai thác, nâng số bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Tổng cục Thống kê bổ sung số liệu người tham gia bảo hiểm y tế là một trong những chỉ tiêu thống kê chính thức. Vì nhiều người tạm trú ở TP.HCM dưới 12 tháng song đã mua thẻ bảo hiểm y tế ở nơi khác, vẫn tính vào dân số thành phố dẫn tới số liệu không chính xác.

Năm 2023, tổng mức vượt dự toán 800 tỉ đồng, TP.HCM cùng Hà Nội gặp khó khi số người khám chữa bệnh TP.HCM có khoảng 50% tổng số ngoại tỉnh nên thường vượt định mức thanh toán bảo hiểm y tế. 

"TP.HCM đề nghị Chính phủ sớm cấp cho thành phố dòng tiền này để các bệnh viện có nguồn mua thuốc men phục vụ cho việc khám, chữa bệnh", ông Đức nói.

Về lâu dài, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức đề nghị xem xét lại phân bổ dự toán chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, do TP.HCM cũng như Hà Nội thường có số lượng lớn người khám chữa bệnh ngoài tỉnh. 

Ghi nhận ý kiến của TP.HCM, ông Nguyễn Thế Mạnh cho biết ngành đã trình Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội để thông qua và dự kiến tạm ứng 80% kinh phí vượt tổng mức dự toán theo quy định.

Năm 2024 có còn cảnh 'giăng võng nằm xuyên đêm' chờ rút bảo hiểm xã hội một lần?

Tại các trụ sở bảo hiểm xã hội quận huyện lúc nào cũng có đông người đến chờ được rút bảo hiểm xã hội một lần như quận 12, huyện Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh...