Phóng to

Khu công nghiệp Hưng Phú 2A là một trong những khu công nghiệp đang giải phóng mặt bằng “da beo”, triển khai rất chậm - Ảnh: C.Q.

Phóng to

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Ảnh: C.Q.

Ông Sơn cho biết sai phạm chủ yếu liên quan tình trạng nợ đọng thuế sử dụng đất trong các dự án khu dân cư, khu đô thị. Đây là vấn đề tồn tại qua nhiều đời lãnh đạo, UBND TP Cần Thơ có rất nhiều cuộc họp đưa ra phương án thu khoản nợ nhưng giữa doanh nghiệp và chính quyền chưa đồng thuận. UBND TP Cần Thơ đã nhiều lần xin ý kiến các bộ, ngành trung ương về hướng xử lý. Do các cơ quan này chưa thống nhất được các khoản thu nên tình hình thu có chậm, thậm chí đến nay có doanh nghiệp chưa đồng tình và tiếp tục khiếu nại.

* Thanh tra Chính phủ kết luận tổng số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất còn nợ đọng và các sai phạm liên quan đến tài chính, đất đai ở TP Cần Thơ trên 543 tỉ đồng. Vì sao có con số lớn như vậy?

- Thật ra không phải đến khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc mới phát hiện con số đó. Số tiền này gồm các khoản: đấu giá khu đất đường Nguyễn Văn Cừ nối dài (Q.Ninh Kiều), tiền thuê đất với các doanh nghiệp và tiền đấu giá đất công trong các dự án. Trong vụ đấu giá khu đất đường Nguyễn Văn Cừ nối dài, các cơ quan tham mưu có lúng túng khi tính tiền thuê đất. Chúng tôi hỏi Bộ Tài nguyên - môi trường, Bộ Tài chính, những nơi này “lắc qua lắc lại” rồi để trôi qua thời gian khá dài. Tới hôm Thanh tra Chính phủ vào làm cũng lúng túng. Chúng tôi và Thanh tra Chính phủ tiếp tục có văn bản đề nghị, lúc đó Bộ Tài chính mới hướng dẫn là đền bù thời điểm nào tính tiền thuê đất thời điểm đó. Nếu Bộ Tài chính hướng dẫn sớm thì chúng tôi cũng làm được.

Vấn đề thứ hai là chuyện đất công trong các dự án. Đúng ra đất công phải đấu giá, nhưng đã nằm trong dự án thì phải đấu giá cho chủ đầu tư. Vấn đề này chúng tôi cũng xin ý kiến Bộ Tài nguyên - môi trường và đến năm 2010 bộ mới cho chủ trương tính sát giá thị trường.

Cuối cùng là tiền thuê đất đối với các doanh nghiệp. Trước đây ta cho thuê theo giá đất hằng năm, nhưng từ năm 2006 cho thuê sát giá thị trường. Khi áp giá mới, mức tính cao hơn nên doanh nghiệp khiếu nại.

Chúng tôi khẳng định lại con số nợ đọng hiện chỉ còn 37 tỉ đồng. Trong số này Công ty cổ phần Phát triển và kinh doanh nhà TP Cần Thơ nợ 20 tỉ đồng, do tình hình tài chính khó khăn nên nộp từ từ. Công ty TNHH xây dựng thương mại Diệu Hiền nợ 2 tỉ đồng, Công ty cổ phần đầu tư và kinh doanh vật liệu xây dựng Fico nợ 15 tỉ đồng và đang khiếu nại Thanh tra Chính phủ. Tại thời điểm Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, chúng tôi đã thu được hơn 200 tỉ trong số 543 tỉ đồng.

* Không chỉ phát hiện số tiền nợ đọng thuế, Thanh tra Chính phủ còn kết luận TP làm trái phê duyệt của Thủ tướng. Việc này thế nào, thưa ông?

- Chúng tôi vẫn làm theo quy hoạch của Thủ tướng. Tất cả khu công nghiệp của Cần Thơ đều được Chính phủ phê duyệt, chuyện bỏ hoang là không có. Trong tám khu công nghiệp hiện có, chỉ có ba khu: Hưng Phú 1, Hưng Phú 2A và Hưng Phú 2B tiến độ chậm, đã giải phóng mặt bằng nhưng còn “da beo”, một số khu công nghiệp còn lại mới có chủ trương thành lập, chưa làm gì cả. Trong quá trình phát triển, TP có quy hoạch thêm một số cụm công nghiệp, việc thành lập này thuộc thẩm quyền của địa phương.

* Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái phép tại dự án kho bãi cảng ICD do Công ty cổ phần Năng lượng kho ngoại quan làm chủ đầu tư mà Thanh tra Chính phủ phát hiện là thu lợi bất chính 54 tỉ đồng đã xử lý ra sao?

- Vấn đề này Phó thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng đã có ý kiến chỉ đạo Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên - môi trường, Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện. Bộ Tài nguyên - môi trường cử một đoàn công tác do một đồng chí thứ trưởng vào làm việc trực tiếp với chúng tôi, bước đầu bộ cho rằng việc chuyển nhượng của chủ đầu tư là sai quy

trình. Còn Bộ Tài chính, chúng tôi đã đăng ký nhưng chưa làm việc được. Công ty này đã đóng tiền sử dụng đất, được cấp “giấy đỏ” mới chuyển nhượng. Đúng ra chủ đầu tư phải xây dựng hạ tầng trên phần đất được cấp “giấy đỏ”, sau đó mới được quyền chuyển nhượng cho nhà đầu tư khác, đằng này họ lại vội vàng chuyển nhượng.

* Việc khắc phục sai phạm theo kết luận của Thanh tra Chính phủ được TP thực hiện thế nào, thưa ông?

- UBND TP Cần Thơ đã có văn bản gửi các sở, ngành thực hiện nghiêm túc kết luận này. Hiện các sở, ngành đã tiến hành kiểm điểm. Quá trình kiểm điểm anh em có nhận khuyết điểm, thiếu sót. Phải thấy rằng cũng có cái do cơ chế, có cái do chủ quan nhưng không có ai vụ lợi cá nhân trong vụ này cả. Chúng tôi đã có kiểm điểm, rút kinh nghiệm, còn xử lý kỷ luật thì chưa thấy ông nào đề xuất.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đặc biệt từ năm 2004-2007, UBND TP Cần Thơ đã thỏa thuận địa điểm và chấp thuận chủ trương đầu tư rất nhiều dự án đầu tư khu dân cư tập trung, khu thương mại dịch vụ và khu công nghiệp nhưng chưa bám sát quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt. Việc triển khai các dự án này rất chậm, hiệu quả sử dụng đất chưa cao, phần lớn quỹ đất ở trong các dự án đầu tư khu dân cư chưa hoàn tất đền bù giải phóng mặt bằng hoặc bỏ hoang không người ở; đất trong khu công nghiệp cũng bỏ trống, không thu hút được nhà đầu tư thứ cấp. Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện việc làm bất bình thường của Sở Tài nguyên - môi trường TP Cần Thơ. Vào thời điểm tháng 4-2008, đơn vị này đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty TNHH Long Thịnh (chủ đầu tư dự án khu dân cư lô số 11D) vượt hơn 3.300m2 so với tổng diện tích phải trả tiền sử dụng đất đã được công ty đền bù, giải phóng mặt bằng đến cuối năm 2008. Sở cũng không thẩm định kỹ nhu cầu sử dụng đất của các chủ đầu tư được Nhà nước giao đất nên đã có chủ đầu tư khi được giao đất lại không có khả năng thực hiện hoặc chuyển nhượng không đúng quy định, cụ thể như Công ty cổ phần Năng lượng kho ngoại quan (Cawaco - nay là Công ty Capeco, chủ đầu tư kho bãi cảng ICD tại Q.Cái Răng), Công ty TNHH xây dựng Đại Thành Lợi (chủ đầu tư dự án khu dân cư lô số 13B thuộc dự án khu đô thị mới Nam sông Cần Thơ). Kết luận cũng nêu rõ tổng số tiền sai phạm và nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các chủ đầu tư phải truy thu, xử lý hơn 543 tỉ đồng. Tại thời điểm cuối năm 2010, các đơn vị đã nộp vào ngân sách nhà nước hơn 300 tỉ đồng. Thanh tra Chính phủ cho rằng có sự buông lỏng công tác quản lý quy hoạch xây dựng đô thị, nhiều dự án khu đô thị mới Nam sông Cần Thơ không tuân thủ quy hoạch xây dựng tỉ lệ 1/2.000 đã được phê duyệt, nhiều nhà đầu tư vi phạm quy hoạch xây dựng nhưng lại được điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500. Kết luận thanh tra cũng quy trách nhiệm Sở Tài nguyên - môi trường, Sở Tài chính và UBND TP Cần Thơ trong việc để Công ty Cawaco chuyển nhượng đất và chuyển nhượng dự án trái pháp luật, thu lợi bất chính hàng chục tỉ đồng. Thanh tra Chính phủ đề nghị trong thời hạn ba tháng từ ngày ban hành kết luận thanh tra (cuối năm 2010), nếu UBND TP Cần Thơ không xử lý hành chính, thu hồi số tiền hưởng lợi bất chính của Cawaco sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan cảnh sát điều tra.