Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton - Ảnh: AFP

Ngày 23-6 tới, quyển sách The Room Where It Happened: A White House Memoir (tạm dịch Căn phòng nơi điều đó xảy ra: Hồi ký Nhà Trắng) của cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton dự kiến ra mắt.

Quyển sách xuất hiện như một "quả bom" làm rung chuyển chính trường Mỹ vì được cho là chứa các thông tin mật, gây ảnh hưởng an ninh quốc gia, đặc biệt đụng chạm nhiều tới đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hồi ký của ông Bolton đang vấp phải sự chỉ trích gay gắt của chính quyền ông Trump.

Ông Bolton bị ông Trump sa thải tháng 9-2019, sau 17 tháng phục vụ cho ông chủ Nhà Trắng. Tổng thống Trump từng tiết lộ ông có "bất đồng sâu sắc" với nhiều đề xuất của ông Bolton - người có quan điểm "diều hâu".

Theo Hãng tin Reuters, Trung Quốc không phải là quốc gia bên ngoài Mỹ duy nhất được đề cập tên trong quyển sách của ông John Bolton. Và tất nhiên mỗi quốc gia được đề cập đều có những câu chuyện đặc biệt.

1/ Afghanistan

Theo Washinton Post, quyển sách cáo buộc Tổng thống Trump đã nhiều lần nhầm lẫn tổng thống đương nhiệm và các cựu tổng thống của Afghanistan. Mỹ đã dính vào cuộc chiến ở Afghanistan trong 18 năm qua.

2/ Trung Quốc

Theo một đoạn trích trong sách, ông Trump đã đảo ngược các biện pháp trừng phạt lên Tập đoàn ZTE của Trung Quốc, sau đó đề xuất đảo ngược quá trình tố tụng hình sự chống lại Huawei.

Ông Trump bị cáo buộc xem các tranh chấp liên quan 2 công ty này không phải là các vấn đề chính sách, mà là "cơ hội để diễn đạt những cử chỉ cá nhân với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình".

Ông Bolton tiết lộ tại một cuộc gặp vào tháng 6-2019, ông Trump nói với ông Tập rằng ông Tập nên tiếp tục xây dựng các trại cải tạo (truyền thông Trung Quốc gọi là các trung tâm giáo dục và đào tạo kỹ năng nghề) ở Tân Cương.

Tổng thống Trump bị cáo buộc cũng nói giảm bớt đi sự quan trọng của Đài Loan và các diễn biến liên quan đặc khu hành chính Hong Kong cũng như việc Bắc Kinh đối xử với người Duy Ngô Nhĩ.

Ông Trump cũng đã nói với ông Tập rằng người Mỹ muốn ông tiếp tục làm tổng thống Mỹ nhiệm kỳ thứ hai.

Tuy nhiên, đây chỉ mới là thông tin được đưa ra từ một phía và cần thêm phản ứng từ các bên, đặc biệt từ Tổng thống Trump.

Quyển sách sắp ra mắt sẽ có tên "The Room Where It Happened: A White House Memoir" (tạm dịch: Căn phòng nơi điều đó xảy ra: Hồi ký Nhà Trắng) - Ảnh chụp màn hình Free Press Journal

3/ Phần Lan

Ông Trump từng hỏi cựu chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly liệu Phần Lan có phải là một phần lãnh thổ của Nga hay không, Washington Post tường thuật về nội dung trong quyển sách.

4/ Nhật Bản

Theo nội dung trong quyển sách, các cố vấn thảo luận về liên minh giữa Mỹ với Nhật Bản, ông Trump trở nên giận dữ vì vụ Trân Châu Cảng. Ông Trump cũng yêu cầu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe giúp ông đạt được một thỏa thuận với Iran.

5/ Triều Tiên

Ông Bolton nói Tổng thống Trump đã quyết tâm làm bạn với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và quyết định tặng ông Kim một số món quà - vốn vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ. Ông Bolton còn cáo buộc Tổng thống Trump ít quan tâm về các nỗ lực phi hạt nhân hóa.

6/ Nga

Theo quyển sách, Tổng thống Trump từng nói với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis rằng nước Nga nên "lo" nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

7/ Saudi Arabia

Năm 2018, ông Trump bênh vực cho thái tử Mohammad bin Salman của Saudi Arabia giữa những chỉ trích về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi.

Ông Bolton cáo buộc mục đích chính của việc bênh vực để làm mọi người sao lãng khỏi những thông tin trên truyền thông về việc con gái của ông - Ivanka Trump - sử dụng email (thư điện tử) cá nhân cho công việc của chính phủ.

8/ Thổ Nhĩ Kỳ

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan từng thông báo cho ông Trump biết một công ty Thổ Nhĩ Kỳ đang bị công tố viên tòa án quận Nam New York điều tra vì vi phạm lệnh cấm vận Iran vô tội.

"Sau đó ông Trump nói với Erdogan rằng ông sẽ lo mọi chuyện. Ông giải thích rằng các công tố viên ở tòa án quận Nam New York không phải là người của ông, mà là người của Obama - vấn đề sẽ được giải quyết khi người của ông Trump vào thay thế" - ông Bolton viết.

9/ Ukraine

Ông Bolton đã xác nhận những cáo buộc cho rằng ông Trump đã gây sức ép lên Ukraine để điều tra đối thủ chính trị Joe Biden nhằm giúp ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11-2020.

10/ Vương quốc Anh

Trong một cuộc gặp với bà Theresa May - thủ tướng Anh lúc bấy giờ, ông Trump được cho đã hỏi liệu Anh có phải là một cường quốc hạt nhân hay không.

11/ Venezuela

Ông Trump nói rằng việc tổ chức xâm lược Venezuela sẽ thật "ngầu" và quốc gia này đã "thật sự là một phần của nước Mỹ", báo Washington Post tường thuật lại nội dung trong quyển sách.

Nước Mỹ đã công nhận ông Juan Guaido là "tổng thống lâm thời" của Venezuela - một động thái được ông Trump tán thành.

Tuy nhiên, chỉ trong vòng 30 giờ tiếp theo, ông Trump đã lo lắng liệu ông Guaido có yếu ớt so với ông Nicolas Maduro hay không và đã xem xét thay đổi hành động.

Ông Trump tính kiện ra tòa, ngăn cựu cố vấn an ninh John Bolton ra hồi ký

TTO - Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump lẫn Bộ trưởng Tư pháp William Barr ngày 15-6 đều không bác bỏ thông tin chính quyền đương nhiệm sẽ khởi kiện để ngăn hồi ký của ông John Bolton được xuất bản.