Khoa xét nghiệm (KXN) bao gồm các labo về sinh hóa (khảo sát những biến đổi sinh hóa của người bệnh khi bị nhiễm trùng); labo huyết học tế bào (khảo sát công thức và các tế bào miễn dịch trong cơ thể người bệnh khi bị nhiễm trùng); labo vi sinh (gồm vi trùng, vi nấm - ký sinh trùng và virus) là nơi phân lập, nuôi cấy, định danh, khảo sát độ nhạy cảm của các vi sinh vật gây bệnh; và labo chẩn đoán sinh học phân tử (ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử (PCR) để chẩn đoán các tác nhân gây bệnh). Hiện khoa có khoảng 50 bác sĩ, thạc sĩ, kỹ sư về sinh học, vi sinh và kỹ thuật viên xét nghiệm. KXN của BV Bệnh nhiệt đới mang tầm vóc quốc tế, có sự đóng góp công sức rất lớn của các chuyên gia Đại học Oxford (Anh) và Tổ chức từ thiện Wellcome Trust.BV Bệnh nhiệt đới là BV chuyên khoa đầu ngành của TP.HCM và khu vực phía Nam, chuyên tiếp cận và xử lý các bệnh dịch, bệnh truyền nhiễm và bệnh nhiệt đới. Từ kết quả chẩn đoán của KXN đã mở đường cho việc điều trị, mà trước đó nhiều BS lâm sàng bị bế tắc phải điều trị “mù”,theo kiểu bao vây, phỏng đoán. Đặc biệt, đối với những dịch bệnh lây lan nhanh, tử vong cao như SARS, cúm H5N1... nếu không xác định được nguyên nhân thì nguy cơ phát tán bệnh cực kỳ nguy hiểm.

Cuối năm 2004, Hội Y học TP.HCM ra đời. Chủ tịch hội là viện sĩ - tiến sĩ DƯƠNG QUANG TRUNG cùng các đồng nghiệp âm thầm biên soạn bộ “Nghĩa vụ luật” (NVL) cho người hành nghề y. Ông Trung cho biết:

- Người thầy thuốc phải có đủ ba yếu tố: y đức, y đạo và y nghiệp. Y đức là đạo đức của người làm nghề y. Y đạo là cái tâm của ngành y. Người thầy thuốc nếu không có tâm thì dễ vi phạm trong khi hành nghề. Và y nghiệp là khả năng chuyên môn, nghiệp vụ của thầy thuốc.

* Chúng ta đã có Luật bảo vệ sức khỏe nhân dân, có qui định 12 điều y đức của Bộ Y tế, việc soạn thảo thêm NVL để làm gì, thưa ông?

- Đó mới là những qui định chung, chưa cụ thể. Còn NVL mà chúng tôi đang làm để đảm bảo giá trị, nhân phẩm, nhất là quyền lợi của người bệnh. Điều này rất quan trọng khi chúng ta đi vào cơ chế thị trường, khi kỹ thuật càng cao, phương tiện, thuốc men ngày càng nhiều, chi phí điều trị ngày càng đắt..., khi có nhiều tiêu cực xảy ra trong ngành y như chuyện chung chi “hoa hồng” khi kê toa, khi thay băng vết thương người bệnh phải cho tiền... Nếu y đức chỉ dừng lại ở qui định chung chung thì ai muốn nghe thì nghe, ai muốn làm thì làm, không thì thôi. Nó không đủ hiệu quả để ngăn chặn sai phạm. Nếu rõ ràng thì mọi người mới nghiêm túc thực hiện. NVL cần thiết ra đời cũng là nhằm để “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Và khi đã phòng bệnh là trị đúng bệnh.

* Vậy “nghĩa vụ luật” là gì? Sự ra đời của nó có ý nghĩa như thế nào?

- NVL có thể hiểu là những qui định cụ thể, chi tiết của giới chuyên môn (không phải là qui định của luật pháp) về những việc được và không được làm của người thầy thuốc khi hành nghề. NVL sẽ là “kim chỉ nam” cho người thầy thuốc khi hành nghề. Nghĩa vụ ở đây mang ý nghĩa sâu hơn, cao hơn trách nhiệm, như nghĩa vụ của người chiến sĩ bảo vệ Tổ quốc vậy. Qui định này không chỉ áp dụng cho những bác sĩ đang hành nghề y tế tư nhân mà còn áp dụng cho cả bác sĩ các cơ sở y tế của Nhà nước.

NVL là mong ước và nguyện vọng từ rất nhiều năm nay của giới hành nghề y chúng tôi. NVL ra đời không chỉ bảo vệ cho người bệnh khi đi khám chữa bệnh ở các cơ sở y tế nhà nước và tư nhân, mà còn bảo vệ cả người thầy thuốc khi hành nghề.

* Cụ thể NVL gồm những nội dung gì, thưa ông?

- Chúng tôi biên soạn NVL dựa trên những phương châm, nguyên tắc của ngành y mà Đảng và Nhà nước đã chỉ đạo từ khi hình thành ngành y tế cách mạng. Đồng thời tham khảo những sách vở, tài liệu nói về y đạo, y đức của những bậc tiền nhân và những bộ NVL của nước ngoài. Có thể nói nội dung chính của NVL là qui định cụ thể trách nhiệm người thầy thuốc khi hành nghề, trách nhiệm của thầy thuốc đối với bệnh nhân, những ràng buộc khi hành nghề, quan hệ giữa các thầy thuốc với nhau, giữa thầy thuốc và điều dưỡng, cả quan hệ và vai trò của người dân và xã hội đối với người thầy thuốc...

* Khi nào thì NVL ra đời và đi vào cuộc sống, thưa ông?

- Đây là công việc đòi hỏi rất nhiều thời gian, công sức, phải lấy ý kiến, trình cơ quan chức năng, và có thể phải trình Chính phủ phê duyệt. Hiện nay bộ NVL còn đang trong giai đoạn xây dựng qui chế để từng bước hoàn chỉnh. Chúng tôi sẽ hết sức cố gắng, song cũng phải mất một vài năm mới hoàn thành.