Phóng to

Những đứa cháu của bà Liên xem ảnh cha chú của mình giờ đã mất tích trên biển

Một năm sáu tháng, nhưng nơi làng quê nghèo ấy (Phổ Quang, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi) nhiều người vẫn nuôi hi vọng dù mong manh và vẫn ngóng chờ...

Những ngôi mộ gió

Hơn một năm sau khi QNg8731-TS mất tích, ở nghĩa địa của thôn Bàn An, xã Phổ Quang lại có thêm những ngôi mộ gió. Nhìn bề ngoài chẳng ai có thể phân biệt mộ gió và những ngôi mộ khác, nhưng vùi sâu dưới ba tấc đất của ngôi mộ gió chỉ là một hình hài nặn bằng đất sét.

Bên ngôi mộ gió vừa mới đắp xong, ông Hồ Quang Phụng, có con bị mất tích trên tàu QNg8731-TS, nói: “Mất người là mất hết, nhưng tui cũng như nhiều bà con vẫn đắp cái mộ cho người thân mát lòng nơi xa khuất...”. Nói rồi ông lấy nén nhang châm lửa. Khói hương quyện tròn bay lên. Tôi nhìn quanh: những ngôi mộ gió hút trong bời bời cát trắng. Đời đi bạn nghèo khó, không có mấy nhà xây được ngôi mộ cứng cáp cho người thân.

- Trong thời gian qua, UBND huyện Đức Phổ đã trợ cấp mỗi gia đình ngư dân trên tàu Qng8731-TS 100.000đ, Quĩ nhân đạo nghề cá VN trợ cấp 1.000.000đ. - Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trương Ngọc Nhi cho biết tỉnh sẽ thành lập quĩ hỗ trợ nhân đạo địa phương để hỗ trợ kịp thời cho thân nhân người bị nạn. Khi tòa án công bố số ngư dân đã chết, tỉnh sẽ giải quyết cho gia đình theo chế độ người bị chết do thiên tai, bão lũ...

Những tia hi vọng mong manh

Tôi theo ông Phụng về nhà. Trên đường đi ông hỏi: “Nghe nói năm ngoái ở ngoài Đà Nẵng có người đi biển bị mất tích, dạt đâu qua Trung Quốc, Đài Loan gì đó mấy năm mới về, phải không chú?”. Tôi chưa kịp trả lời thì ông lại buồn buồn lắc đầu: “Mà làm gì có, phương tiện thông tin hiện đại quá trời, ai may mắn thoát chết là người ta báo ngay, chứ làm sao mà không ai biết...”.

Trong ngôi nhà nhỏ cạnh nhà ông Phụng, gia đình ông Phùng Văn Cảnh cũng từng bao lần bùng lên hi vọng, rồi rơi xuống tuyệt vọng, ủ ê. Ông Cảnh quê ở Tân Nghĩa, huyện Ba Vì (Hà Tây), đi bộ đội rồi phục viên về quê vợ, sinh được ba con gái và một con trai là Phùng Văn Vũ. Vũ cưới vợ tròn hai năm thì mất tích.

Một năm sau, ông Cảnh lập bàn thờ và đắp mộ gió cho con. Hôm đắp mộ, lập bàn thờ, bà Phát, vợ ông, nhất quyết không chịu cho chôn quần áo của con vì hình như trong sâu thẳm bà vẫn còn chút hi vọng. Bà nói: “Cái thằng hiền như đất. Có vợ rồi mà chưa thành người lớn. Chuyến nào về nó cũng nhào vô ôm mẹ. Người như nó làm sao mà chết được...”.

Chúng tôi lội qua trảng cát dài tìm đến nhà bà Huỳnh Thị Liên. Từ trong ngôi nhà nhỏ vọng ra tiếng hát ru: “...Quay tơ thì giữ mối tơ, dù năm bảy mối cũng chờ mối anh”. Bà con trong xóm nói: “Con Loan đó, chồng đi biển mất tích. Giờ mới 22 tuổi mà đã thành thiếu phụ một nách hai con”.

Hỏi chuyện, bà Huỳnh Thị Liên, mẹ chồng Loan, bỗng không cầm được nước mắt: “Từ khi chồng nó không về nó cứ hát hoài câu đó. Nhiều lần tui bảo đừng hát nữa, nó “dạ” nhưng rồi lại hát, rầu thúi ruột”. Bà đưa tay chỉ lên bàn thờ: hai di ảnh, một già một trẻ, rồi chỉ xuống tấm hình của con trai trong ngày cưới, bà cười mà nước mắt cứ rơi...

Kể từ khi QNg8731-TS bị nạn, không biết bao nhiêu lần bà con tìm đến bộ đội biên phòng, đến Đài thông tin duyên hải miền Trung... Nhiều bà con lặn lội vào Qui Nhơn tìm đến Trạm kiểm soát biên phòng Mũi Tấn, đến Ban chỉ huy đồn biên phòng cửa khẩu cảng Qui Nhơn, nơi con tàu xuất phát... Mỗi khi nghe tin ở đâu đó có ngư dân bị nạn may mắn thoát chết trở về là cả làng lại nhen nhúm hi vọng, bàn chuyện liên hệ, đợi chờ.

Phóng to

Chị Huỳnh Thị Loan vẫn ra bến ngóng chồng

Ngư dân Trương Năm, người đầu tiên phát hiện con tàu mất tích, nói: “Cả năm qua, cứ mỗi lần đi ngang vùng Chồ Ba Ke, nơi con tàu bị nạn, thuộc vùng biển quần đảo Trường Sa, chúng tôi đều cho tàu chạy chậm lại, mấy anh châm những điếu thuốc ném xuống biển vái lạy thầm thì. Có anh lại lặng im nhìn quanh nói biết đâu hồi bị nạn có chiếc tàu nào đó của nước ngoài cứu đưa về thì sao...”.

Hồi tháng năm, Cà Mau có thông tin tìm thấy thi thể của bốn ngư dân trôi dạt, thế là làng chài lại nhôn nhao. Nhiều bà lại nói: “Biết đâu...”, rồi chạy mượn tiền mượn bạc để vào Cà Mau, dù ai cũng biết nơi con tàu bị nạn cách rất xa vùng biển Cà Mau. Nhiều người xót xa nói: “Phải chi mình tìm được xác người thân, là hết. Còn mất tích thì khó lòng quên được. Cứ nghe có ngư dân nào đi biển gặp nạn sống sót trở về là cả làng bừng dậy niềm tin...”.

Ngày 20-2-2005, chiếc tàu QNg8731-TS công suất 80CV hành nghề câu mực do Trương Thanh Hưng ở xã Phổ Quang, huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi) làm thuyền trưởng rời cảng Qui Nhơn nhằm hướng quần đảo Trường Sa. Mười ba ngày sau đó, trong cơn lốc biển chiếc tàu cùng 20 ngư dân đã hoàn toàn bị mất liên lạc...

Chút tình làng xóm cưu mang

Ai cũng khó, như vợ chồng bà Nguyễn Thị Mai vừa mất tàu vừa mất hai đứa con nên bây giờ một người bị tai biến, một người rơi vào cảnh nhớ nhớ quên quên. Cô con dâu Huỳnh Thị Kim Loan vừa mở quán bán hàng vừa nhận vá lưới thuê để nuôi ba đứa con.

Như chị Huỳnh Thị Vương từ ngày chồng là Nguyễn Văn Nam bị mất tích đã gửi ba đứa con nhỏ cho mẹ chồng rồi ra bến mua cá gánh đi bán... Song khó nhất có lẽ là gia đình bà Huỳnh Thị Liên. Từ ngày cả chồng, con trai và con rể không về, nhà không còn đàn ông nữa.

Cô con gái Trương Thị Thu Thúy đã gửi hai đứa con cho mẹ rồi vào Sài Gòn làm thuê. Làm chưa được đồng nào thì chị ngã bệnh. Bà Liên đưa cho chúng tôi xem nhiều bức thư đầy nước mắt của chị gửi về: “...mẹ gắng nuôi mấy đứa giúp con rồi cũng có ngày con kiếm được tiền...”.

Ở quê nhà, bà cùng đứa con dâu quần quật vá lưới thuê nhưng vẫn không đủ tiền đong gạo nuôi năm đứa cháu. Nhiều ngư dân sau lèo biển trở về là tạt ngang nhà bà cho năm, ba chục ngàn để bà mua mắm, mua gạo. Bà nói: “Mẹ con, bà cháu tui bây giờ có bát cơm no cũng nhờ chút tình của chòm xóm cưu mang...”.