KTS Huỳnh Xuân Thụ, phó chánh văn phòng Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, chia sẻ như trên và cho rằng việc rà soát, kiểm tra các điều kiện phòng cháy chữa cháy ở chung cư, phòng trọ, khu dân cư rất cần thiết, phải làm thường xuyên và cần xem thực tế để trang thiết bị và kỹ năng phòng chống cháy nổ cho phù hợp.

Chuẩn hóa kỹ năng, hỗ trợ thêm kỹ thuật

 * Ông nói không nên đặt nặng việc xử phạt, cấm đoán loại hình chung cư mini, nhà trọ?

- Chung cư mini, nhà trọ xây dựng ngay từ đầu hoặc được chuyển công năng từ nhà ở riêng lẻ sang cho thuê trọ là thực tế phổ biến cần thừa nhận ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM. 

Các loại nhà ở này đã đáp ứng nhu cầu rất lớn nhà ở của người lao động, nhất là người có thu nhập trung bình, người nghèo; giúp giải quyết lượng lớn nhu cầu nhà ở mà nhà ở xã hội, nhà giá rẻ chưa đủ sức cung cấp.

Chưa kể, việc kinh doanh này còn góp phần gia tăng hiệu quả sử dụng đất đô thị, không gây lãng phí nhà đất và tạo nguồn thu nhập thêm cho người dân đô thị. 

Trước khi phê phán, phải nhìn nhận các ưu điểm, đóng góp, nhất là khi Nhà nước chưa có đủ điều kiện để chăm lo nhà ở cho người dân đầy đủ.

* Nhưng trước đó đã có những cảnh báo về nguy cơ hỏa hoạn ở những chung cư mini, nhà trọ, khu dân cư?

- Thực trạng này như một hạn chế lớn trong rất nhiều tồn tại của việc phát triển đô thị vừa qua. Do điều kiện lịch sử phát triển để lại, chính quyền chưa có điều kiện đầu tư, chỉnh trang lại các mảng đô thị cho chỉn chu, bài bản nên phát sinh nhiều vấn đề. 

Bất cập ở nhiều góc độ, từ việc quy hoạch không gian, hạ tầng giao thông đến việc quản lý xây dựng công trình, phòng cháy chữa cháy, cứu nạn…

Các đô thị hiện hữu hiện nay khó đáp ứng được các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đô thị. 

Việc xây dựng nhà ở, các loại nhà chung cư mini, nhà trọ không được lập dự án, không được thiết kế rõ ràng, không đáp ứng được các tiêu chuẩn về nhà ở. 

Nhận diện, khoanh vùng những bất cập này để cơ quan quản lý có giải pháp trước mắt và lâu dài cải tạo, chấn chỉnh và chuẩn hóa nó.

Hỗ trợ lắp đặt các thiết bị phòng chống cháy

* Những giải pháp trước mắt và lâu dài mà ông nói cụ thể là gì?

- Cần khoanh vùng các mảng đô thị tự phát, quy hoạch để chỉnh trang thành những khu đô thị đáp ứng quy chuẩn, tiêu chuẩn hạ tầng. 

Tăng cường đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, vận động người dân hiến đất mở rộng hẻm, đường. Không để việc phát triển tự phát lan rộng, những khu vực đất trống cần được phát triển bởi các đô thị hiện đại, bài bản. Nhưng đó là lâu dài.

Trước mắt, cơ quan chức trách cần tổng rà soát lại số lượng chung cư mini, nhà trọ các loại trên địa bàn. Từ đó phân ra các nhóm theo điều kiện phòng chống cháy nổ: đủ điều kiện, cần bổ sung điều kiện và không đủ điều kiện. 

Ngoài nhóm đủ điều kiện, các nhà trọ thuộc hai nhóm còn lại phải buộc chủ nhà đầu tư, bổ sung thêm trang thiết bị.

Nhà nước thay vì xử phạt thì nên hỗ trợ nhanh về thủ tục, kể cả chính sách hỗ trợ tiền hay vốn vay ưu đãi để chủ nhà tạo lối thoát hiểm, lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy… 

Cũng công trình đó, cơ quan chức năng sẽ hướng dẫn cách trổ cửa, mở thêm lối thoát nạn, lắp đặt các trang thiết bị. Cũng bảng quảng cáo trước nhà hay che chắn nhưng nay hướng dẫn người dân lắp đặt để có lối thoát khi cần.

* Ngoài lắp đặt, bổ sung các trang thiết bị kỹ thuật, theo ông, còn giải pháp nào trước mắt hiệu quả nữa?

- Kỹ năng thoát hiểm khi xảy ra cháy rất quan trọng. Kể cả khi công trình đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy, nếu không được trang bị các kiến thức, kỹ năng thoát nạn thì các sự cố thương tâm vẫn có thể xảy ra. 

Bởi vậy, bên cạnh hỗ trợ về kỹ thuật, chính quyền cũng cần có những giải pháp tập huấn (cả trực tiếp lẫn gián tiếp), phát tài liệu, phát trên sóng truyền hình, phát thanh… cho người dân.

Những video hướng dẫn phòng chống cháy như của thiếu tá Đỗ Tấn Tài (Đội cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ Công an quận 5, TP.HCM), với phong cách "tấu hài" đang lan truyền trên mạng xã hội là rất cần thiết. Hình thức, cách tuyên truyền mới lạ thu hút theo dõi của đông đảo người dân.

Chính người dân cũng phải có ý thức tìm hiểu kiến thức, kỹ năng về phòng chống cháy. Việc đầu tiên là phải quan sát ngay chỗ mình đang ở đã có đủ lối thoát hiểm, vòi nước, bình chữa cháy… hay chưa. 

Nếu chưa, cần chủ động bổ sung hoặc báo cơ quan chức năng khi chủ trọ cố tình không đáp ứng. Ý thức của người dân cộng với việc hỗ trợ kỹ thuật và quản lý trách nhiệm của các cơ quan chức năng sẽ giúp ngăn chặn những thảm họa như vụ cháy ở Hà Nội.

Cả chung cư cùng học phòng cháy chữa cháy Ngày chủ nhật xanh

Sáng 17-9, Chủ nhật xanh 151 tại chung cư K300 (quận Tân Bình, TP.HCM) không chỉ có vệ sinh môi trường mà dân cư còn sôi động học phòng cháy chữa cháy.